درود بر تمامی فرزندان ایران زمین

آینده ای بدون انرژی هسته ای

" درسال 2015روشنایی خاموش خواهد شد". " جایگزین های دیگری وجود ندارد! انرژی بادی به تنهایی مشکل را حل نخواهد کرد."
این ها حرف دل سربازان جان برکف انرژی هسته ای می باشد.


این بخش نوشته ما نشان می دهد که :

- چگونه بلژیک می تواند درعین حال که مقدار انتشار گازکربنیک خود را کاهش دهد از انرژی هسته ای نیز بیرون بیاید؛
- سرمایه گذاری های جاری و پیش بینی شده برای آینده که ظرفیت های تازه تولیدی را در مد نظر قرار می دهند، بقسمی باشند که سه نیروگاه هسته ای که اولین مراکز هسته ای برای تولید برق در بلژیک بودند، قبل از سال 2015
بسته شوند؛
- مرغوبیت و کارآیی انرژی و شیوه های بازیافت آن ازجایگاه ویژه ای در بلژیک برخوردار است.

انرژی هسته ای درجهان و بلژیک :
امری نه چندان مهم

برخلاف آنچه که هواداران انرژی هسته ای تلاش می کنند تا به ما به قبولانند، این بخش از انرژی درسطح جهانی یک انرژی حاشیه ای و جانبی است و درنهایت بیش از 2% مصرف کل انرژی جهانی را شامل نمی شود.
اگر در بلژیک کمی بیش از نیمی از برق کشور از راه انرژی هسته ای تامین می شود، این مقدار فقط 10% کل انرژی مصرفی بلژیک را در بر می گیرد( برق فقط یک بخش از انرژی مورد استفاده است).
از لحاظ میزان توان تولیدی، 7رآکتور بلژیکی تنها دارای یک سوم ظرفیت کل مراکز نیروگاه های برقی در این کشور می باشند. اما از آنجایی که مراکز هسته ای را به راحتی نمی توان متوقف ساخت، حتی اگر قرار باشد که برق کمتری تولید شود، مجبوریم آن ها را بگذاریم تا هم چنان کار کنند. با آنکه ظرفیت آن ها به نسبت کمی کاهش داده شده، ولی با این وجود کمی بیشتر از نصف برق کشور را تولید می کنند.

خروج از انرژی هسته ای و انرژی های فسیلی


گذار به یک سیستم انرژی که بر پایه اصول بازیافتی باشد، نه تنها یک ضرورت زمان ( برای حفاظت از آب و هوا)، بلکه به خاطر پیش بینی تمام شدن سوخت اولیه فسیلی و اورانیوم، سرانجام غیرقابل پرهیز است.
البته خود فریبی است اگر فکر کنیم که درسال2015 تمام انرژی ما از راه انرژی بادی تهیه خواهد شد.
اگر بنا به اهمیت قواعد " صرفه جویی در انرژی " و " تاثیر و اهمیت انرژی " ، به هر دو آن ها به طور همزمان تقدمی قائل شویم، سناریو های زیادی نشان خواهند داد که امکان تغییر جهت واقعی بسمت یک سیستم انرژی زایی مبتنی بر انواع انرژی های قابل بازیافت ( انرژی بادی در خشکی و یا در دریا، انرژی گرمای خورشیدی، انرژی حاصل از روش هیدرولیکی در ابعاد کوچک، انرژی حاصل از زباله های غیرهسته ای، انرژی خورشیدی از طریق سیستم فتوـ ولتاییک، انرژی حاصل از جذر و مد ها و امواج دریایی ) وجود دارد.
بنا به تقاضای کمیسیون اروپا، گروه LTIتحقیقی را انجام داده است که نشان می دهد بدون نیاز به انرژی هسته ای و با در نظر گرفتن یک زندگی هم سطح با رفاه زندگی اروپای شمالی ( کشورهای اسکاندیناوی – مترجم )، امکان عملی کاهش گازکربنیک تا 90% درسال 2050به روش توسعه شیوه های بازیافتی و مرغوبیت انرژی زایی میسر است.
) در برنامه خود برای German advisory council on global changeشورای مشورتی آلمان در زمینه تغییرات جوی (
سال های بین 2050ـ 2100پیش بینی می کند که تغییرات عمیقی در سیاست های بخش انرژی های فسیلی به وقوع خواهد پیوست. و این بخش به سوی انرژی بازیافتی خواهد رفت.
باز هم در سطح اروپا، طرح دیگری که بنا به درخواست گرین پیس توسط انستیتو فنی ترمودینامیک مرکز فضایی آلمان DLR ) ) بطور گسترده ای مورد مطالعه قرار گرفته، نشان می دهد که اروپا در عین حال که می تواند از برنامه های هسته ای خود خارج شود، قادر است مقدار گاز کربنیک تولیدیش را از امروز تا سال 2020 به میزان 30% کاهش دهد. برنامه مورد بازبینی در این گزارش ثابت می کند که نیمی از تقاضای انرژی 25 کشور اروپای واحد می تواند از منابع انرژی قابل بازیافت که میزان پخش گازکربنیک آن تا سال2050، نزدیک به 75% کاهش خواهد یافت، تامین شود.
بنا به نظر کمیسیون اروپا درباره انرژی بازیافتی، می توان از حالا تا سال 2040 به کمک این نوع انرژی، به نصف درخواست جهانی انرژی پاسخ مثبت داد، بشرطی که اغلب کشورهای جهان سیاستی فعال و جدی در این راه اتخاذ نمایند و درسطح جهانی یک همکاری صورت گیرد.
به عنوان مثال، این همکاری باید هزینه های جانبی و قطع سوبسید های مربوط به همه انرژی های دارای منشاء فسیلی و هسته ای را مد نظر قرار دهد.
نصب توربین های بادی در داخل آب دریای نزدیک به ساحل برای تولید برق بطور گسترده در بلژیک مورد قبول واقع شده است.
بنابر گزارش انستیتوی انرژی بادی آلمان(DEWI) سیستم توربین های بادی نصب شده در آب های سواحل دریای شمال
می تواند به کمک یک دستگاه مبدل انرژی بادی به برق، یک سوم برق کشورهای کناره دریای شمال را تامین کند.
کارایی و پتانسیل فنی انرژی بادی در کرانه های ساحلی TWh )1933در سال)، دوبرابر بیشتر از مجموع برق مصرفی انگلستان، بلژیک، هلند، آلمان و دانمارک( TWh 923 در سال ) می باشد.
[T علامت اختصاری " تراTéra "می باشد. T érawatt-heure (TWh) = 1 000 GWh = 1 000 000 MWh = 1 000 000 000 kWh1] (مترجم)
بنابراین بلژیک هم مثل دیگرکشورهای ساحلی دریای شمال از توان و ظرفیت های زیادی برخوردار است.
توربین های بادی نصب شده در آب های آزاد جهانی می توانند از طریق یک شبکه برق فشار قوی در دریا به بلژیک هم برسند. برای رسیدن به این پیشرفت دسترسی به شبکه برق یکی از عناصر اساسی است.
مرکز مطالعاتی3E ، توان انرژی های بازیافتی بلژیک را در " میان مدت " بررسی نموده است. در یک برنامه از پیش طرح ریزی شده و با درنظر گرفتن یک سیاست پیشتاز فعال می توان حدود TWh 20 برق با این روش درسال 2025 تولید نمود که اساسا از طریق زباله های غیرهسته ای و نصب توربین های بادی در خشکی و دریا به دست می آید.

کارآیی انرژی با بیشترین پتانسیل

انرژی های قابل بازیافت، قابلیت های فراوانی دارند. اما اگر از مصارف انرژی خود به مقدار چشم گیری نکاهیم، نخواهیم توانست با اطمینان کامل برنامه های خود را، در راه انرژی های قابل بازیافتی به پیش ببریم.
پر واضح است که منظور ما از صرفه جویی انرژی به معنی بازگشت به دوران شمع نیست. بلکه هدف انجام تمام کارهای روزمره فعلی با مصرف کمترین انرژی می باشد.
بلژیک در این حوزه توانی بیش از قابل تصور دارد...
بنا برگزارشی از OCDE( سازمان گسترش همکاری های کشورهای اروپایی )، مصرف سرانه انرژی اعم از برق و سوخت در بلژیک 20% بیش از هلند و 50% بیش از ژاپن است. بلژیک در مورد عایق کاری ساختمان ها، در رده های شاگردان بد اروپا قرار دارد. بلژیکی ها دو برابر کمتر از همسایگان فرانسوی وهلندی خود، خانه هایشان راعایق بندی می کنند. هزینه متوسط عایق بندی خانه های بلژیکی همسطح کشورهای سواحل مدیترانه، مثل یونان و ترکیه است.
همچنین باید گفت گرمایی را که در حین تولید برق آزاد می شود، بلژیک تلف می کند. در عوض، راکتورهای غیر
هسته ای " کوجنراسیون " (دستگاه هایی که برق و گرما همزمان تولید می کنند)موجب استفاده درست از گرمای حاصله می شوند که میزان بازدهی کار را 85 تا 90% بالامی برند. از آن گذشته " کوجنراسیون " اجازه می دهد تا انرژی در یک نقطه متمرکز نشود و در نتیجه از هدر رفتن آن در هنگام حمل و نقل پرهیز گردد.
در بلژیک فقط در شرکت های بزرگی که مسئله گرمایی برایشان مهم است و مقدار مصرف آن ها ثابت و قابل چشم گیر
می باشد، از دستگاه " کوجنراسیون " استفاده می شود.
در این روش گرما به اندازه ای که تقاضا شده، تولید می شود. اما برق تولیدی آن قادر نیست با قیمت های نازل برق تولید شده بوسیله نیروگاه هایی که در عین حال نمی توانند میزان تولیدی خود را بر حسب نیاز بازار تولید کنند، رقابت نماید.
در هلند 30% برق این کشور و در دانمارک 40% برق در بخش های " کوجنراسیون " تولید می شود.

یک مطالعه بین المللی تحت نظر انستیتو "Fraunhofer" نشان می دهد که اگر بلژیک برای مدیریت درست انرژی های درخواستی، کشورهای همسایه خود را الگو قرار داده و از روی آن ها نسخه برداری می کرد، می توانست بدون آسیب رساندن به اقتصاد خود و بدون تن دادن به راه های پر پیچ و خم به اهداف کیوتو پاسخگو باشد.
یک برنامه داوطلبانه ازقبل تهیه شده اجازه خواهد داد تا پخش گاز کربنیک را به مقدار قابل توجهی پایین آورده و با این روش راه اهداف بسیار مهم مرحله دوم کیوتو را باز نمود. باید همه این کارها در چارچوب برنامه هایی صورت بگیرند که هدفشان خروج از انرژی هسته ای از سال 2015 به بعد می باشد.

دفتر مطالعاتی e-Sterکه در بخش امور برق تحقیق و فعالیت می کند، توان صرفه جویی برق بلژیک را در کوتاه مدت
( برای کمتر از 2 سال) 510 9 ژیگا وات در ساعت برآورد کرده است. این قابلیت صرفه جویی برق تقریبا 2.3 میلیون خانوار بلژیکی را در بر می گیرد. در "میان مدت" (10سال)، علاوه بر رقم بالا، می توان 14260 ژیگا وات در ساعت برق بیشتری صرفه جویی کرد که در مجموع این رقم به 23770 ژیگا وات در ساعت بالغ خواهد شد.
این مقدار توان صرفه جویی درمیان مدت که عبارت از حدود 14000 ژیگا وات در ساعت می باشد، از مجموع تولیدات برق 7 نیروگاه زغال سنگی کشور (8684 ژیگا وات در ساعت) و یا از تولیدات سه نیروگاه اتمی که قانون بلژیک بسته شدن آن ها را تا سال 2015 مقرر داشته است(DOEL-1, TIHANGE-1, DOEL- 2 ) بیشتر است.

خروج از انرژی هسته ای به حقیقت پیوسته است!

1- سرمایه گذاری های جاری با امکانات پیش بینی شده جدید در امور تولیدی، اجازه بسته شدن سه دستگاه مولد برق هسته ای قدیمی را قبل از موعد مقرر سال 2015 می دهند.
2- این پروژه ها که عمدتا شامل نیروگاه های گازی کوجنراسیون( مولد همزمان برق و گرما ـ مترجم ) و یا توربین های " ت. ژ. و. TGV" ( توربین هایی که گازی اند و بخار آب خیلی زیادی را تولید می کنند که توسط آن برق به دست
می آید و باز دهی این روش خیلی بالاست ـ مترجم ) و باضافه چند پروژه بازیافتی می باشند، اجازه می دهند تا بیشتر از مجموع سه دستگاه مولد برق هسته ای که نسبت به نیروگاه های دیگر از همه قدیمی ترند، برق تولید شود.
3- درمیان مدت( برنامه10 ساله) توان صرفه جویی در برق بلژیک، بیشتر از تولید سه نیروگاهی که در نوع خود قدیمی ترینند و باید از دور خارج شوند، می باشد.

4ـ چالش های اساسی عبارتند از :
الف - سرمایه گذاری به اندازه کافی برای کسب اطمینان تامین انرژی از اکنون تا سال 2025 به همراه کاهش کامل مقدار گازکربنیک تولیدی؛
ب - گسترش و توسعه کوجنراسیون و هم چنین انرژی های قابل بازیافت [ بادی، گرمای خورشیدی و فتو ـ ولتاییک( برق از تابش آفتاب )]؛
ج - مرغوبیت و کارایی انرژی!
بنا به نظر انستیتو "Fraunhofer" ، بلژیک می تواند مقدار انتشار گازکربینک خود را به روشی که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد، تا سال 2020 به میزان 20% نسبت به سال 2001پایین بیاورد. برای دستیابی بدین هدف، باید یک سلسله قواعد و قوانین در همه سطوح و بخش های صنعت، خانواده، ترابری و تولید برق رعایت شوند.
د - عملی ساختن گذار به سوی یک سیستم نوین انرژی برای دوران بعد از سوخت های فسیلی و هسته ای:
از زمانی که قانون خروج از انرژی هسته ای به اجرا گذاشته شده است، سرمایه گذاری های مهم و سنگین یا در نیروگاه های دارای بهره بازدهی بالا و قابل بازیافت متمرکزند و یا در این راستا برنامه ریزی شده اند.
Essentیک کوجنراسیون 130 مگاواتی در نزد Ineos می سازد. کنسرسیوم Zandvliet Powerیک نیروگاه دیگری از نوع کوجنراسیون با توان 400 مگا وات برای شرکتBASF( با امکان تولید 400مگا وات اضافی ) ساخت.
یک نیروگاه " ت. ژ. و." با ظرفیت 800 مگا وات توسط Sidmarپیش بینی شده است و Nuonمی خواهد تا سال 2008 مبلغ 500 میلیون یورو برای ساختن سه نیروگاه کوجنراسیون( دارای ظرفیت کلی700 مگا وات که 220 مگا وات آن در نزد شرکت BRC پیش بینی شده است ) سرمایه گذاری کند.
اخیراTessenderlo Chemie اعلام کرد که قصد دارد یک نیروگاه " ت. ژ. و." با ظرفیت400 مگا وات بسازد و الکترابل یک نیروگاه کوجنراسیون با ظرفیت 60 مگا وات در نزد Stora Enso ساخت.
باید به این سرمایه گذاری ها، پروژه های دستگاه های انرژی بادی C-Power ( 216 تا 300 مگا وات ) واقع در آب های ساحلی و هم چنین دومین مجتمع دستگاه های انرژی بادی ساخت کنسرسیوم Eldepasco ( 150 مگا وات ) دریای شمال، و چندین پروژه ریز و درشت مثل مجتمع دستگاهای انرژی بادیSPE/EcoPower و Nuon در شهرهای گنت و بندر آنتورپن و مراکز نیروگاه های کوجنراسیون Groenkracht, و Aspiravi در شهرهای Ostende و Oostrozbeke را افزود.
پروژه های کوچک نیز در نوع خود جالب توجه اند زیرا از متمرکز شدن نیروگاه های تولید انرژی در یک نقطه جلوگیری می کنند. این نوع تولید در آینده اجازه خواهد داد تا در حین تولید برق بتوان انرژی گرمایی شوفاژهای شهری را هم به وسیله آن تامین کرد.
توان تولیدی این شیوه ها، بیش از کل ظرفیت تولید سه نیروگاه هسته ای که در بین همه نیروگاه های هسته ای از بقیه قدیمی ترند، می باشد.
اگر ما کارکرد نیروگاه های کوجنراسیون را که حداکثر ظرفیت آن ها 7000ساعت در سال می باشد و کارکرد سالانه نیروگاه های " ت. ژ. و" 8000 ساعت و کارکرد سالانه تمام مجتمع های دستگاه های تولید برق از طریق انرژی بادی 3500ساعت را با هم در نظر بگیریم، در مجموع مقدار برق تولید شده از طریق گاز و باد به 19911 ژیگا وات در ساعت خواهد رسید که خیلی بیشتر از برق تولید شده توسط سه نیروگاه هسته ای قدیمی که باید درهایشان تا سال 2015 بسته شوند، خواهد شد ( 13705 ژیگا وات در ساعت).

پس می بینیم که احتمال بازنگری در قانون بسته شدن نیروگاه های اتمی 40 ساله وجود ندارد و زمان بحث و گفتگوی پارلمانی برای لغو آن قانون، کاملا گذشته است. دنیای صنعت بلژیک منتظر زمان موعود سرمابه گذاری برای جایگزینی نماند.
پایان